കേരളത്തിൽ ടൂറിസം എന്നും ഒരു ജൈവകാരുണ്യധാരയായിരുന്നു. കഴിഞ്ഞ കുറച്ച് വർഷമായി, പരമ്പരാഗതമായ ബീച്ച്–ഹിൽസ്റ്റേഷൻ–ബാക്ക് വാട്ടർ സർക്കിളിൽ നിന്നൊഴിഞ്ഞു, കേരള ടൂറിസം പുതിയ പദ്ധതികളെയും ആശയങ്ങളെയും സ്വീകരിച്ചു കൊണ്ടിരിക്കുകയാണ്. അതിന്റെ മികച്ച ഉദാഹരണം തണുത്ത പച്ചപ്പിൽ തഴച്ചു നിൽക്കുന്ന വയനാടാണ്. പുതിയ തലമുറയിലെ യാത്രക്കാരുടെ ആവശ്യങ്ങൾ, ഇഷ്ടങ്ങൾ എല്ലാം തിരിച്ചറിഞ്ഞ്, പുതുമയും സർഗാത്മകതയും ചേർന്ന പുതിയ ടൂറിസ്റ്റ് ട്രെൻഡുകൾ ആണ് വയനാട് ഇപ്പോൾ സമ്മാനിക്കുന്നത് .

വയനാട് എന്നതുകൊണ്ടുതന്നെ മനസിൽ വരുന്നത് മലകളും, കുന്നുകളും കാടുകളും, വെള്ളച്ചാട്ടങ്ങളും, മൂടൽമഞ്ഞും ചേർന്ന ആ പച്ച സുന്ദരതയാണ്. എന്നാൽ അതിനുമപ്പുറം, ഒരു പുതിയ എക്സ്പീരിമെന്റൽ ടൂറിസം തരംഗം ഇവിടെ ശക്തമായി ഉയർന്നുവരുന്നു. പ്രകൃതിയെ കാണുന്നത് മാത്രം അല്ല, പ്രകൃതിയോട് ചേർന്ന് ജീവിക്കുന്നത് ആണ് പുതിയ തലമുറ ആഗ്രഹിക്കുന്നത്. ഈ മാറ്റം തിരിച്ചറിഞ്ഞ് വയനാട് എക്കോ -സ്റ്റേയ് സ്, ഫോറെസ്റ്റ് ക്യാമ്പിങ്, വൈൽഡ്‌ലൈഫ് ട്രെയിൽസ്, കമ്മ്യൂണിറ്റി -ബേസ്ഡ് ടൂറിസം പ്രോജക്റ്റുകൾ എന്നിവയിലൂടെ ഒരു പുതിയ ടൂറിസം വിപ്ലവം സൃഷ്ടിച്ചിരിക്കുന്നു. പുതിയ തലമുറയെ ഏറ്റവും കൂടുതൽ ആകർഷിക്കുന്നതാകട്ടെ ഗ്രാമ ടൂറിസമാണ്. വയനാടിന്റെ കൃഷി ജീവിതം, മുളപ്പുഴകളിലെ പകൽ–സന്ധ്യ, നാട്ടുകാരുടെ ആഥിത്യ മര്യാദ —ഇവ അതിഥികൾക്ക് സിനിമകൾക്കപ്പുറമുള്ള യഥാർത്ഥ ജീവിതത്തിന്റെ രുചി നൽകുന്നു. ഗ്രാമങ്ങളിലൂടെയുള്ള സൈക്ലിങ് റൂട്സ്, കോഫി പ്ലാന്റേഷൻ വാക്സ്, രാത്രിയിലെ ജംഗിൾ സ്റ്റേ അനുഭവങ്ങൾ—ഇവ ഒരിക്കൽ ‘ടൂറിസ്റ്റ് ആക്ടിവിറ്റി ’ എന്നതിനെക്കാൾ ഒരു ജീവിതാനുഭവമായി മാറുന്ന നിമിഷങ്ങളാണ്.

ആദിവാസി സമൂഹങ്ങളുടെ സാംസ്കാരിക പൈതൃകവും വയനാട് ടൂറിസത്തിന്റെ പുതിയ അടയാളമായി മാറുന്നു. നാട്ടുവഴക്കങ്ങളും നൃത്തകലകളും കൈമെയ്പ്പുകളും ഉൾക്കൊള്ളുന്ന പ്രാദേശിക സംരംഭങ്ങൾ യാത്രക്കാരെ പ്രാദേശിക ജീവിതവുമായി നേരിട്ട് ബന്ധിപ്പിക്കുന്നു. വിനോദസഞ്ചാരിയും നാട്ടുകാരും തമ്മിലുള്ള ഈ ബന്ധം വയനാടിന്റെ ഭൂമിശാസ്ത്രത്തേക്കാൾ വലിയൊരു മനുഷ്യബന്ധ മാണ് ഉണ്ടാക്കുന്നത്. അതേസമയം, സഹസിക ടൂറിസം ആണ് വയനാട് ഇന്ന് ഏറ്റവും ചൂടോടെ സ്വീകരിക്കുന്നത്. പർവതങ്ങളിലൂടെയുള്ള ട്രെക്കിങ് പാതകൾ പുതുക്കിപ്പണിതതും കാർഷികഭൂമികളോട് ചേർന്ന് ഉള്ള ഓഫ്‌ റോഡ്‌ ജീപ്പ് ട്രെയിലുകളും, ഗ്രീൻ ക്യാൻയോൻ കയാക്കിങ് പോലുള്ള പുതിയ പ്രവർത്തനങ്ങളും യുവാക്കളെ ഈ ജില്ലയിലേക്ക് വീണ്ടും ആകർഷിക്കുന്നു. പ്രത്യേകിച്ച് എടക്കൽ ഗുഹകൾ, പ്രീഹിസ്റ്ററിക് കുത്തൊപ്പുകളുടെ ചരിത്ര മായാജാലം മാത്രം അല്ല, അതിലേക്കുള്ള കയറ്റത്തിന്റെ ആവേശവുമാണ് ഈ പുതിയ ടൂറിസ്റ്റ് കൂട്ടായ്മ തേടുന്നത്.

ജലസഞ്ചാരം വയനാട് ഇപ്പോൾ പുതിയ രീതിയിൽ അവതരിപ്പിക്കുന്നു. ബാണസുര സാഗർ ഡാം ജലാശയത്തെ ചുറ്റിപ്പറ്റി സ്പീഡ് ബോട്ടിംഗ്, സെറീനെ കയാക്കിങ്, ലേക്‌ സൈഡ് എക്കോ കോട്ടേജസ് എന്നിവ വികസിപ്പിച്ചതോടെ, കുടുംബങ്ങൾക്കായി ഒരു ശാന്തമായ അവധിക്കാല കേന്ദ്രം കൂടി ഉണ്ടായി. പച്ചപ്പിനുള്ളിലെ വെള്ളത്തിന്റെ ഈ സമാധാനം നഗരങ്ങളുടെ തിരക്കിൽ നിന്ന് വിശ്രമിക്കാൻ ആഗ്രഹിക്കുന്നവർക്ക് ഒരു പ്രകൃതിദത്ത ഔഷധം പോലെ തന്നെയാണ്. സുസ്ഥിരതയാണ് വയനാട്ടിന്റെ പുതിയ ടൂറിസത്തിന്റെ ആത്മാവ്. കാടുകളെ തൊടാതെ പാതകൾ പണിയുന്ന രീതിയും, പ്ലാസ്റ്റിക് നിരോധനവും, പ്രാദേശിക ഭക്ഷണ സംസ്കാരത്തെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നതും—all these steps are shaping a green tourism model. മനുഷ്യൻ പ്രകൃതിയെ ഉപയോഗിക്കുന്നതല്ല, പ്രകൃതിയോടൊപ്പം നടക്കുന്നതാണ് ഇവിടെ അരങ്ങേറുന്നത്.

കേരള പര്യടനത്തിന് വയനാട് നൽകുന്ന സന്ദേശം വ്യക്തമാണ്—ജീവിതത്തെ പുതുക്കാനാവും, ടൂറിസം പുനർ എകീകരിപ്പിക്കാനും പ്രകൃതിയുമായി അടുപ്പവും നാട്ടുകാരുമായി ബന്ധവുമുള്ള ഒരു യാത്രയിലേക്കാണ് ഇന്നത്തെ വയനാടിന്റെ മറുവഴികൾ തുറക്കുന്നത്. കേരളത്തിന്റെ ശ്വാസം പോലെ പച്ചയായ ഒരു ഭൂപടം ടൂറിസത്തിനു മുന്നിൽ വെക്കുന്നുണ്ട്. യാത്രക്കാരന്റെ മനസ്സിലേക്കു മാത്രം അല്ല, അവന്റെ ജീവിതത്തിലേക്കുതന്നെ എത്തുന്ന ഒരു അനുഭവമായി വയനാടിന്റെ പുതിയ ടൂറിസം മാറിക്കൊണ്ടിരിക്കുകയാണ്.